Ustalanie wymiaru urlopu w razie zmiany pracodawcy

Zgodnie z Kodeksem pracy, obowiązkiem każdego pracodawcy jest udzielenie pracownikowi corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Wymiar takiego urlopu zależy od stażu pracy i wynosi odpowiednio 20 dni, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat lub 26 dni jeżeli okres zatrudnienia wynosi co najmniej 10 lat. Wielokrotnie zdarza się, iż przedsiębiorcy zatrudniają pracowników w trakcie roku kalendarzowego. Zdarza się również, że nowozatrudniony przez nas pracownik pozostaje równolegle w innym stosunku pracy.  Wtedy, bardzo często powstaje problem ze zdefiniowaniem liczby dni urlopu wypoczynkowego, jakie przysługują nowozatrudnionemu pracownikowi.

Zmiana pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego powoduje, że uprawnienia urlopowe ustala się oddzielnie u dotychczasowego i nowego pracodawcy.  Zasady ustalania wymiaru urlopu w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, reguluje art. 155¹ Kodeksu pracy.  Otóż w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop u dotychczasowego pracodawcy w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego (chyba że wykorzystał urlop w przysługującym mu lub wyższym wymiarze), a u kolejnego pracodawcy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca roku lub do okresu zatrudnienia w danym roku – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku.

Pracownikowi, który przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym niż ustalony proporcjonalnie do okresu przepracowanego, u kolejnego pracodawcy przysługuje urlop w odpowiednio niższym wymiarze. Z kolei, jeżeli ustanie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy i nawiązanie go u kolejnego pracodawcy następuje w tym samym miesiącu kalendarzowym, zaokrąglenia niepełnego miesiąca do pełnego dokonuje dotychczasowy pracodawca.

Przy ustalaniu wymiaru urlopu proporcjonalnego pracodawca (dotychczasowy i nowy) bierze pod uwagę m. in. wymiar urlopu należny pracownikowi w danym roku kalendarzowym.

Warte jest podkreślenia, iż co do zasady, pracownik nie może przysługującego mu u jednego pracodawcy urlopu „przenieść” do kolejnego. Nowy pracodawca oblicza urlop proporcjonalny na podstawie świadectwa pracy, wydanego przez poprzedni zakład pracy. W przypadku rozwiązania umowy o pracę, gdy pracownik posiada niewykorzystany urlop wypoczynkowy, pracodawca ma obowiązek rozliczyć się z pracownikiem w tym zakresie udzielając pracownikowi urlop wypoczynkowy lub wypłacając ekwiwalent za niewykorzystane dni urlopowe.

Od powyższego istnieje wyjątek przewidziany w Kodeksie pracy. Niewykorzystany urlop wypoczynkowy może zostać przeniesiony do nowej pracy w sytuacji, kiedy zmiana pracy następuje w ramach tej samej firmy (tego samego pracodawcy). Wtedy zostaje zachowana ciągłość stosunku pracy, która jest warunkiem koniecznym do zachowania świadczeń urlopowych. Co ważne, między kolejnymi umowami nie może dojść do żadnej przerwy (nawet jednodniowej).

Od powołanej powyżej zasady istnieje również kolejny wyjątek. Pracownik, który nie wykorzystał w całości przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w ramach poprzedniej umowy o pracę, może wykorzystać go w ramach kolejnej umowy o pracę, zawartej z nowym pracodawcą bezpośrednio po zakończeniu poprzedniej umowy.  Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest zawarcie porozumienia trójstronnego między dotychczasowym pracodawcą, kolejnym pracodawcą oraz pracownikiem. Możliwość taką dopuszcza Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie, jednak pracodawcy powinni mieć świadomość, że przepisy prawa pracy nie przewidują możliwości przekazania uprawnień urlopowych pomiędzy pracodawcami, co oznacza, że w praktyce inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy mogą nie podzielać tych poglądów.

Możemy spotkać się również z sytuacją, gdy zatrudniamy pracownika będącego równolegle w innym stosunku pracy. Osoba taka nabywa uprawnienia wynikające z zawartej umowy o pracę odrębnie w każdym ze stosunków pracy, z jednym natomiast wyjątkiem, o którym niżej.

W sytuacji gdy pracownik pozostaje w tym samym czasie w zatrudnieniu u dwóch pracodawców, każdy z nich rozlicza całkowicie odrębnie urlop wypoczynkowy. Tak będzie również przy zmianie pracodawcy w trakcie roku, gdy okresy zatrudnienia zachodzą na siebie. Zatem pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego u każdego z zatrudniających go jednocześnie pracodawców w wymiarze adekwatnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym i wymiaru etatu, na jakim świadczy pracę u każdego z tych pracodawców.

Ustalony w ten sposób wymiar urlopu wypoczynkowego nie będzie podlegał pod ograniczenia przewidziane w art. 154 § 3 Kodeksu pracy (20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego), albowiem  wymiary urlopów należnych za okresy zatrudnienia w jednoczesnych stosunkach pracy nie podlegają sumowaniu na poczet ww. limitu.  Oznacza to, że w przypadku zatrudnienia pracownika będącego równolegle pracownikiem innego pracodawcy, urlop tego pracownika będzie mu naliczony niezależnie, w ramach każdego ze stosunków pracy.

Jako Kancelaria, kompleksowo doradzamy naszym Klientom we wszelkich sprawach dotyczących prawa pracy.