Odpowiedzialność porządkowa pracowników

Pracodawca dysponuje różnorodnymi narzędziami, które umożliwiają mu skuteczne zarządzanie dyscypliną w miejscu pracy. Rozdział VI Działu IV Kodeksu Pracy odnosi się do odpowiedzialności porządkowej pracowników, która jest jednym z kluczowych mechanizmów pozwalających na utrzymanie porządku i efektywności pracy w miejscu zatrudnienia.

Czym jest odpowiedzialność porządkowa pracowników?

Odpowiedzialność porządkowa pracowników to forma odpowiedzialności dyscyplinarnej, która może przejawiać się w kilku aspektach i dotyczy naruszeń obowiązków pracowniczych, takich jak:

• nieprzestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
• nieprzestrzegania przepisów BHP i przepisów przeciwpożarowych,
• nieprzestrzegania przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Jakie uprawnienia przysługują pracodawcy, w związku z naruszeniem przez pracownika ciążących na nim obowiązków?

Kodeks Pracy przewiduje trzy rodzaje kar, które pracodawca może zastosować w celu ukarania pracownika. Są nimi:

• kara upomnienia,
• kara nagany,
• kara pieniężna.

Ostatnia z nich – kara pieniężna stanowi najbardziej rygorystyczną formę uprawnienia przysługującego pracodawcy i stosowana jest za poważne przewinienia popełniane przez pracowników, takie jak nieprzestrzeganie przepisów BHP lub przepisów przeciwpożarowych, a także – opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub też środka działającego podobnie do alkoholu – jak również korzystanie z nich w czasie pracy.

W jaki sposób należy nałożyć karę porządkową na pracownika?

Sposób nakładania kar porządkowych na pracowników jest regulowany przepisami Kodeksu Pracy.

1. Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
2. Zgodnie z art. 111 Kodeksu Pracy pracodawca przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy.
3. Pracodawca, wymierzając karę, musi stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria w ocenie pracowników, do czego jest zobowiązany na podstawie art. 94 pkt 9) Kodeksu Pracy oraz przestrzegać zasad równego traktowania i niedyskryminacji.
4. Co ważne – pracodawca jest również zobligowany do wymierzenia kary w ściśle określonym terminie. Kara  może zostać nałożona w terminie dwóch tygodni od daty kiedy pracodawca powziął informację o naruszeniu obowiązków pracowniczych przez pracownika. Kara porządkowa nie może również zostać nałożona na pracownika, po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się przez niego naruszenia.
5. Pracodawca jest również zobowiązany zawiadomić pracownika na piśmie o fakcie zastosowania kary porządkowej, tym samym wskazując na rodzaj i datę naruszenia obowiązków pracowniczych. Obowiązkowym elementem treści zawiadomienia jest również poinformowanie pracownika o prawie do wniesienia sprzeciwu, a także terminie jego wniesienia.

Sprzeciw – jako uprawnienie przysługujące pracownikowi.

Wniesienie sprzeciwu przez pracownika wobec zastosowanej wobec niego kary porządkowej to przewidziane przez Prawo pracy uprawnienie pracownika, którego celem jest ochrona jego interesów.

Pracownik jest uprawniony, do tego aby w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia go o karze porządkowej wnieść od niej sprzeciw.

Jeżeli pracodawca odrzuci sprzeciw pracownika to pracownik może wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Informacja o karach porządkowych w aktach osobowych pracownika.

W przypadku nałożenia kary porządkowej na pracownika – stosowna adnotacja jest zamieszczana w części D akt osobowych, gdzie znajdują się również: odpis zawiadomienia o zastosowaniu kary porządkowej, sprzeciw pracownika – jeżeli został wniesiony, jak i dokumenty związane z rozpatrzeniem tego sprzeciwu.

Zgodnie z art. 113 § 1 Kodeksu Pracy karę porządkową uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Jednakże pracodawca może z własnej inicjatywy, ale także na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać tę karę za niebyłą przed upływem ww. terminu.

W ramach kompleksowej obsługi firm, oferujemy naszym Klientów pełne wsparcie w zakresie Prawa Pracy. Zachęcamy do kontaktu w sprawach z zakresu Prawa Pracy, w tym m. in. odpowiedzialności porządkowej pracowników.