Czy wydatki na psychoterapię mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?
Kiedy piętrzą się różnego rodzaju problemy, niejednokrotnie pomocne jest skorzystanie z psychoterapii, która pomaga uporządkować codzienne życie i poradzić sobie z trudnymi emocjami. Często nasze trudności wynikają z wyzwań związanych z życiem zawodowym i wówczas przedsiębiorca może sobie zadać pytanie, czy wydatki na terapię lub konsultacje psychologiczne mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)? W tym artykule postaramy się udzielić odpowiedzi na to pytanie.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT: „Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23”. Istotny jest zatem związek przyczynowo skutkowy z przychodem (choćby potencjalnym), a także należyte udokumentowanie danego wydatku.
W przypadku niektórych zawodów, zwłaszcza tych narażonych na ponadprzeciętny stres, taki związek można wykazać. Chodzi zwłaszcza o profesje, które mają regularny kontakt z sytuacjami traumatycznymi – tragicznymi wypadkami czy śmiercią. W interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2024 r. (0113-KDIPT2-1.4011.148.2024.2.HJ) Dyrektor Izby Skarbowej uznał, iż wnioskodawca – ratownik medyczny, ma prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na psychoterapię. Organ stwierdził, iż: „Ponoszone wydatki na sesje u psychoterapeuty mają związek z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą, gdyż są ponoszone w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz pozostają w związku z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą. Regularnie odbywane sesje u psychoterapeuty przeciwdziałają ryzyku wypalenia zawodowego i powstania zespołu stresu pourazowego. Zapobiegają także absencji w pracy z w powodu choroby, co wiąże się bezpośrednio z osiąganiem, zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza”.
W przypadku niektórych kategorii zawodów odbycie terapii własnej jest warunkiem koniecznym uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu. Przykładem jest chociażby zawód psychoterapeuty. Z tego względu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2022 r. (znak: 0115-KDIT3.4011.133.2022.2.AW) orzekł, że psycholog w trakcie certyfikacji uprawniony jest do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nie tylko kosztów szkolenia, ale także wydatków na własną psychoterapię.
Natomiast zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, do kosztów podatkowych wydatków na psychoterapię nie zaliczy np. radca prawny (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 września 2024 r., znak: 0115-KDIT3.4011.663.2024.1.JS). Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) kwestionowana jest także zasadność zaliczania do kosztów uzyskania przychodów przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wydatków na psychoterapię członka zarządu (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 października 2024 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.492.2024.1.ZK). W tych sytuacjach Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że w tych przypadkach wydatki na psychoterapię nie mają bezpośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Istotny jest zatem zawód wykonywany przez podatnika i jego wpływ na ogólny dobrostan człowieka, zwłaszcza w kontekście narażenia na ponadprzeciętne sytuacje stresowe. Z pewnością nie bez znaczenia są także problemy poruszane na terapii i ich związek z życiem zawodowym. Każda sytuacja jest nieco inna, dlatego warto przed podjęciem decyzji o zaliczeniu do kosztów podatkowych wydatków na psychoterapię wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Jednocześnie kluczowe jest odpowiednie zredagowanie takiego wniosku, w związku z czym zalecane jest powierzenie sporządzenia wniosku profesjonalnej firmie zajmującej się prawem podatkowym.